Bij jezelf blijven is egoïstisch!?
Als ik het heb over dicht bij jezelf blijven of voor jezelf kiezen, dan krijg ik vaak als eerste reactie terug dat dit egoïstisch zou zijn. En ja, ik moet zeggen dat ik dit gevoel ook ken, erg goed zelfs. Vooral op het gebied van relaties met andere personen of groepen is het soms erg moeilijk om voor jezelf te kiezen. Je loopt ten slotte het risico een ander te kwetsen of pijn te doen.
Op de een of andere manier hebben we in onze opvoeding en scholing binnen onze cultuur aangeleerd dat voor jezelf kiezen egoïstisch is. Voor jezelf kiezen doe je gewoon niet, toch?!
Eigenlijk gebeurd het heel stiekem, er komt een bepaalde gedachte of een idee en hier kleeft een gevoel van egoïsme aan vast. Vervolgens schrappen we dit idee, laten we het gewoon vallen omdat we het voor ons gevoel niet kunnen maken naar de omgeving. Dit gebeurd vliegensvlug, eigenlijk niet eens bewust. Het idee wordt al uitgefilterd voordat we er eens goed naar kunnen kijken. Zonder dat we het eens goed onderzoeken en overwegen.
Een erg interessant mechanisme vind ik dat. En erg ironisch ook omdat het proces zo stiekem en onzichtbaar plaatsvindt, terwijl de keerzijde ervan zich zo openlijk laat zien en voelen! We kunnen ons namelijk wel beperkt, belemmerd of gevangen voelen in een web van verantwoordelijkheden en verplichtingen. We raken chagrijnig, geïrriteerd en gefrustreerd vanwege alles wat we moeten, maar eigenlijk niet willen. We zijn slachtoffer van de veeleisende omgeving, maar we moeten nu eenmaal wel, zo is het nu eenmaal... toch?!
Oei, wat een risicovolle en neerwaartse spiraal kan dit zijn. We gaan door omdat we moeten, desnoods totdat we erbij neervallen, letterlijk regelrecht een burn-out in. En dat allemaal vanwege het gevoel wat aan egoïsme kleeft, het zogenoemde en welbekende schuldgevoel.
Schuldgevoel. Dat is een pittige. Een gevoel wat je letterlijk kan doen zinken in je schoenen. Het maakt klein en zwak, het trekt de energie zo uit je lijf, tot duizelingen aan toe. Poeh...
En het stomme is dat dit schuldgevoel je volledig in de weg zit bij welke keuze je dan ook maakt. Kies je voor je omgeving, dan zit je in een situatie waar je uit wilt en baal je daar van. Kies je toch voor jezelf, dan blijf je zitten met een schuldgevoel of spijt naar je omgeving. Een verlies-verlies situatie. Een verloren strijd. Laat maar... niet kiezen, het hoofd in het zand, dat scheelt een hoop gedoe.
Het gevoel van schuld zit vaak heel diep. Er is ergens een overtuiging van "schuldig zijn"of "ik ben schuldig". Iets wat we als kind zijnde voor waar hebben aangenomen. Omdat we nu eenmaal vaak heel stout zijn geweest, of althans, dat gevoel hebben we ergens gekregen.
Om een keuze te kunnen maken helemaal voor onszelf hebben we een belangrijk ingrediënt nodig. Onschuld.
Ooit las ik ergens dat als je voor jezelf wilt kiezen, dat je dan soms bereid moet zijn een ander te kwetsen. Ja, soms is dat voor een ander ook moeilijk en pijnlijk. Maar maakt dat je schuldig? Ik las ook de vraag: "Heb je wel eens iemand gekwetst?" en daarna "Was het ook je bedoeling de ander te kwetsen?"
Vanuit onschuld is het heerlijk om keuzes die goed bij je passen te maken! Zo'n keuze geeft enorme vrijheid en een krachtig gevoel.
Is het eigenlijk wel echt egoïstisch om voor jezelf te kiezen? Ik geloof dat je alleen van waarde bent voor een ander als je ergens ook echt bent vanuit een oprechte motivatie en een oprechte mening neerlegt. Uit schuldgevoel blijven hangen in een situatie of je mening niet uiten, doet niemand ten goede. Sterker nog, je haalt daarmee de ander omlaag, alsof die zielig is en de pijn niet zou kunnen dragen. Je zorgt voor de ander, alsof die niet voor zichzelf zou kunnen zorgen. Niet erg respectvol. En wellicht juist egoïstisch om te denken dat de ander niet zonder jou kan?!
Ja! Natuurlijk is het in veel gevallen ook slimmer of liefdevoller om "rekening te houden" met een ander, als dit een bewuste keus is. In je hart ligt het antwoord.
Een mooie boeddhistische gedachte die zegt dat iedereen altijd -ten diepste- alleen maar vrede en geluk nastreeft, wat diegene dan ook doet.
Ja, we zijn onschuldig...
Namasté
