De stilte van het Nu
Keer op keer lijkt het leven mij te willen leren dat er niets anders is dan het Nu. De zoektocht naar houvast en veiligheid in de toekomst leidt steeds opnieuw tot dezelfde conclusie; Er is alleen maar overgave aan het moment. Ik leef alleen maar Nu. Er is alleen maar "Ja" zeggen tegen dat wat IS. "Nee" zeggen tegen wat is ontkent de waarheid, "nee" zeggen betekent gevangenschap en conflict. En met "ja" zeggen bedoel ik niet dat alles in het leven maar klakkeloos geaccepteerd moet worden, zeker niet. Wat ik bedoel is "ja" zeggen tegen de waarheid der dingen die je niet kunt veranderen, hoe pijnlijk en moeilijk die waarheid misschien ook is.
En wat er dan gebeurt is iets wonderlijks, op het moment dat je "ja" zegt laat je namelijk raken door het leven, je geeft het ruimte, waardoor je contact kan maken met het leven zelf.
Hierdoor kom je in het Nu en kan je voelen hoe prachtig of pijnlijk, groots en mysterieus het leven is. Hoe bijzonder het is dat er überhaupt zoiets bestaat als leven. Hoe bizar het eigenlijk is om het leven te kunnen ervaren en er aan te kunnen deelnemen. Hoe bijzonder het is om het leven te kunnen delen met mijn geliefden, vrienden en dierbaren. Hoe warm en rijk dat voelt. Hoe dankbaar ik ben dat ik een kans krijg dit alles te ervaren! Hoe moeilijk het soms ook is, wat ik zeker niet wil ontkennen...
De stilte van het Nu
De stilte wordt hoorbaar
De ruimte wordt voelbaar
Het leven danst blij
Het is nieuw
Het is vrij
De bloem krijgt geur
Het zonlicht krijgt kleur
Verdriet krijgt een plaats
Vervuld met dankbaarheid
Verwondering is wat blijft
Ik vind liefde in de pijn
IK BEN
WIJ ZIJN
De zonsondergang
Iedereen kent het. Het gevoel dat je tijdens het aanschouwen van een mooie zonsondergang of sterrenhemel kunt hebben. Een gevoel van een soort "stille vrede". Op dat moment is er even niets belangrijk meer en gaat alle aandacht naar het prachtige schouwspel van kleuren in de lucht. Het dagelijkse drukke leven transformeert eventjes in een mystieke ervaring, waarin het mysterie van dit bestaan kan en "mag" doorschemeren. Met de nadruk op "mag", omdat deze momenten meestal optreden wanneer je het jezelf even "gunt" om stil te staan. Op dat moment mag je als het ware
-van jezelf- je aandacht even volledig op het "Nu" richten. Niet zelden gebeurt dit daarom "slechts" alleen tijdens ontspannende momenten, zoals op vakantie of tijdens een ontspannen zomeravondje in fijn gezelschap.
Wat gebeurt er dan in de overige momenten waarin we onszelf dat niet gunnen en geen oog hebben voor de zonsondergangen? De zon gaat tenslotte ieder moment ergens onder op deze planeet en de sterren omringen ons dag en nacht. Waarom dus niet de hele tijd dat gevoel van "stille vrede"? Moeten we perse die zonsondergang en sterrenhemel voor onze neus kunnen zien, om in contact te staan met het wonder van het leven?
Ik geloof van niet, ik geloof dat we altijd in contact kunnen staan met de sterren en de zonsondergang.
Wat ik in deze blog hoop te verduidelijken is dat deze "mystieke zonsondergangservaring" niet komt door die mooie zonsondergang zelf, maar door het verblijven in het Nu, waardoor je ineens die zonsondergang "ziet" en "voelt". Het is niet het uiterlijke gegeven "de zon gaat onder" wat het bijzondere gevoel in ons wakker maakt. Maar het is de innerlijke staat van "zijn" die ons openstelt om even echt te aanschouwen en open te staan voor het mysterie van het leven. Dit mysterie is er namelijk altijd en overal, maar we zien het alleen als we helemaal opgaan in het Nu.
Omdat het onderwerp groot is en veel raakvlakken en overlap heeft met andere onderwerpen, worden in deze blog verschillende onderwerpen kort aangestipt.
Het Nu
Het leven ontvouwt zich van moment tot moment voor onze ogen. Het is de plek waar de tijd stil staat en we kunnen meestromen met het leven. Alleen in het Nu kun je keuzes nemen, handelingen uitvoeren en je leven leven. Alleen in het Nu kun je gevoelens en emoties waarnemen, alleen in het Nu kun je van iets genieten. Alleen als je om je heen kijkt/luistert/voelt/ruikt/proeft en je aandacht vestigt op iets wat op dit moment plaatsvindt, dan is het mogelijk iets bewust te ervaren. En alleen als je iets bewust ervaart is het mogelijk om jezelf "levend" te voelen, om deelnemer van het leven te zijn.
Er is alleen maar Nu
In feite is er alleen maar het Nu, het leven speelt zich "slechts" alleen maar Nu af. Het leven is een lange "Nu ervaring" die het brein later in wat stukjes herinneringen knipt en er een soort van levensverhaal van maakt. En dat is fijn om nostalgische herinneringen op te kunnen halen en te kunnen herinneren waar je je sleutels hebt gelaten.
Maar ons brein heeft moeite met ontspannen en functioneren in het Nu en is juist voortdurend bezig ons als het ware uit het Nu te trekken, danwel naar het verleden, of naar de toekomst. En de plek waar het echte leven zich afspeelt is juist de plek waar geen verleden of toekomst is. Het is Nu.
Niet in het Nu
Ons verstand is een zegen en een vloek. Het heeft de mensheid "veilig" gebracht waar die nu is, door te leren van het verleden en door alert te zijn op gevaren in de toekomst. Het verstand is gemaakt om na te denken en allerlei gedachtes op te werpen. Het is gemaakt om te plannen, vooruit te denken en voorspellingen te doen middels oorzaak-gevolg redeneringen en berekeningen. We kunnen de toekomst voor ons "zien" en maken aan de hand daarvan onze keuzes in het Nu. Het verleden wordt door het verstand tot een samenhangend verhaal gesmeed en vormt zo onze persoonlijke levenslijn en geschiedenis.
Het verstand is iets prachtigs, maar het kan niet in het Nu zijn. Het kan alleen maar in het verleden of toekomst vertoeven. Het kan wel in het Nu bezig zijn met denkprocessen, maar op dat moment leef je niet -bewust- in het Nu, maar ben je in gedachten verzonken.
Mocht je niet zo bekend zijn met meditatie en een leuk gedachte-experiment willen doen om het bovenstaande in jezelf te onderzoeken, doe dan het experiment onder aan deze pagina.
De (on)veiligheid van het Nu
Volledig in het Nu leven is moeilijk, onze complexe dagelijkse levensomstandigheden vereisen dat we veel in het hoofd zitten en bezig zijn met allerlei denkprocessen. Toch?
Nee, dat is niet waar. Het is het hoofd wat denkt dat dat zo is. Volgens het hoofd is er een continue dreiging van van-alles-en-nog-wat. Het hoofd is voornamelijk gemaakt om ons te beschermen, zich zorgen te maken en van alles te vrezen wat ons wellicht bedreigt. Vervolgens moet er een strategie bedacht en uitgevoerd worden(een of andere handeling) om te proberen het gevreesde te voorkomen.
Dit alles is het hoofd de hele dag aan het doen, terwijl in feite er nagenoeg nooit een echte dreiging in het Nu is. Hooguit in uitzonderlijke verkeerssituaties en levensbedreigende momenten zoals geweldpleging of ziekte, is er sprake van een echte dreiging.
Eigenlijk zou je op de overige momenten, waarop er geen levensbedreigende situatie in het Nu is, moeten kunnen ontspannen en genieten van het leven. Toch?
Let nu eens op -na het lezen van de laatste zin van vorige alinea- wat de eerste "JA-MAAR?!" gedachte is die zich nu in je hoofd opwerpt. Dat is een leerzaam onderzoekje, want deze gedachte houdt jou wellicht af van te ontspannen in het moment. Heb je deze gedachte vaker in je leven? Speelt dit idee een grote rol binnen jouw innerlijke wereld van gedachtes en overtuigingen? En binnen jouw omgeving, gezin, vriendenkring,
maatschappij?
Gewoon ontspannen in het Nu wordt vaak verhinderd door druk(ik moet nog... Eerst nog even...), spanning of stress. We moeten onszelf eerst een dure vakantie gunnen voordat we ontspanning pas echt toelaten.
Het Nu voelt ook vaak onveilig door iets wat nog komen gaat in de toekomst, of iets wat in het verleden al is gebeurd. Beide zijn in wezen een fantasie en hebben niets met het Nu te maken. Gevoelens als; zorgen, stress, vrees, spanning hebben te maken met de
-verwachte/illusoire- toekomst.
Gevoelens als spijt, schuld, treurigheid of bitterheid hebben te maken met iets wat gebeurd is in het verleden.
Moeten
Het is ook niet gek dat in een maatschappij waarin vanaf het moment dat je geboren wordt er eigenlijk al dingen van je verwacht worden, dat het dan moeilijk is om te ontspannen. Er treedt al snel een gevoel op van "nutteloos" bezig zijn of het gevoel van iets "mislopen" op het moment dat je ontspant. Zo zijn er talloze "excuses" waarom ontspannen in het Nu ons lastig wordt gemaakt. We MOETEN altijd van alles. Van wie eigenlijk?
Het "vrijdagmiddag-gevoel"
Ook hebben we geleerd te denken in doelen. We zijn zo geprogrammeerd dat we steeds bezig met zijn met een of ander doel na te streven(lees meer over dit mechanisme in een deze blog).
Denk maar eens aan het "vrijdagmiddag-gevoel". In feite doe je niets anders dan op een willekeurige maandag- of dinsdagmiddag, maar het idee dat je straks je verantwoordelijkheden mag neerleggen, zorgt ervoor dat je in het Nu -dus op de vrijdagmiddag terwijl je gewoon nog werkt- al meer ontspant. Het is alleen de mindset die anders is, niet de omstandigheden! (Let weer op de "JA-MAAR?!")
Het is natuurlijk zo dat er ook vaak wel gehandeld moet worden in het Nu, maar meestal ligt de aandacht niet bij de handeling, maar bij het te behalen doel. Wanneer werk bijvoorbeeld hoofdzakelijk gedaan wordt om geld te verdienen(=doel), wordt werken al snel een last en niet iets wat we met plezier -in het Nu- doen. De kans is dan ook klein dat werken op die manier vervulling zal bieden.
Op de vlucht
Dingen die ons overkomen hebben impact op ons. Soms zijn dingen zodanig moeilijk te verwerken(denk aan verlies, ongevallen, trauma's) dat we de emotie die is opgewekt door een gebeurtenis niet willen of kunnen voelen. Dan is het makkelijker om te focussen op iets anders als een manier om afleiding te zoeken. Zolang er afleiding is is alles nog te handhaven, maar zodra de afleiding wegvalt of we ontspannen komen de vervelende gevoelens weer opzetten. In het Nu komen is daardoor ook moeilijk omdat dat een of andere rusteloosheid opwekt. Snel de aandacht weer op iets anders richten is het enige wat lijkt te helpen. Dit zou je ook vluchtgedrag kunnen noemen. Vluchtgedrag is in feite een gezonde overlevingsstrategie wat heel normaal is. Uiteindelijk zal een gebeurtenis echter wel verwerkt moeten worden, anders zal de onverwerkte gebeurtenis een onnodige en vervelende nasleep kunnen houden.
Liever ergens anders
Het idee dat het leven beter zal zijn in de toekomst(=doel), zorgt ervoor dat je het Nu afwijst zoals het is. Het is Nu niet goed genoeg en dus ben je liever ergens anders in een moment in de toekomst. Toekomst bestaat alleen als fantasie en zal dus altijd een fantasie blijven. Toekomst is nooit Nu. Wil je in de toekomst meer geluk ervaren? Dan heb je pech, want geluk is een gevoel wat je alleen Nu kan ervaren.
Mocht je nu werkelijk ongelukkig zijn met de omstandigheden waarin je je bevindt, dan kun je wel een aantal dingen doen om daar een positieve wending aan te geven. Maar deze dingen moet je vervolgens wel in het Nu doen!
De 3 opties om invloed uit te oefenen
Als je nu ongelukkig bent, dan heb je in feite keuze uit 3 opties om invloed uit te oefenen:
Je onttrekken uit de situatie. Met andere woorden laat de situatie los en keer die de rug toe in de wetenschap dat de situatie jou niet dient en dat je geluk belangrijker is dan de eventuele gevolgen.
Verander de situatie. Zie je dingen graag anders en heb je ook werkelijk(!) invloed op deze veranderingen. Verander de dingen dan.
Aanvaard de situatie. Heb je geen invloed op de situatie of zijn de gevolgen van optie 1 niet draagbaar, dan moet de situatie aanvaard worden.
Natuurlijk is het vaak helemaal niet makkelijk om te kiezen voor een van de drie opties. Bij iedere optie moet je namelijk dealen met iets wat lastig voor je kan zijn. Dat is:
Bij optie 1 moet je waarschijnlijk grenzen aangeven en voor jezelf opkomen.
Bij optie 2 moet je jezelf laten zien en je wellicht kwetsbaar of kwetsend opstellen.
Bij optie 3 moet je wellicht leven met een wetenschap die erg pijnlijk of lastig draagbaar is.
Maar in feite heb je geen andere keuze dan voor een van de drie opties te gaan als je wilt dat je leven daadwerkelijk verandert. Ben je wel ontevreden en neem je niet de verantwoordelijkheid om een van bovenstaande drie opties te kiezen, dan blijf je al snel hangen in geklaag, slachtofferschap en/of frustratie.
Hulpmiddelen
In het Nu verblijven vergt oefening en onderzoek. Of beter gezegd; het vergt oefening en onderzoek om de gedachtestructuren die ons verhinderen in het Nu te verblijven te verzachten. Hier volgen een aantal hulpmiddelen:
Voel je lijf
Waar je gedachten en verstand altijd ergens anders in de tijd verblijven, verblijft je lijf altijd in het Nu. Houdt steeds contact met een fysiek gevoel, bijvoorbeeld;
- De stroming van energie in je handen
- Het contact met je voeten op de grond
- Het contact met je billen op de stoel
- De beweging van de ademhaling
Voel de veiligheid van het Nu
Probeer de "veiligheid" van je lijf te voelen in het Nu. Heb je een dak boven je hoofd, eten genoeg en dreig je niet aangereden te worden in het Nu, dan is er geen reden waarom je lijf in een fight or flight staat zou moeten zijn. Misschien zijn je leefomstandigheden wel stressvol, maar je leven zelf wordt -meestal- niet bedreigd.
Ook als je tijdsdruk ervaart van het een of ander, realiseer je dat de tijd niet langzamer gaat als jij gespannen bent of haast maakt. Waarschijnlijk presteer je juist alleen maar beter als je rustig en ontspannen bent. Dan kun je nog steeds hard werken!
Mediteer
Meditatie is een erg goede oefening om te leren in het NU te zijn. In feite is meditatie niets anders dan in het Nu zijn. Kijk in deze blog voor een meditatie oefening.
Kom in het Nu
Probeer wat meer te ontspannen en te genieten van het Nu en onderzoek wat je tegenhoudt. Onderzoek vervolgens welk gevoel je hiervan krijgt, bijvoorbeeld:
- Voel je je schuldig naar iets of iemand?
- Voel je je verantwoordelijk naar iets of iemand?
- Voel je je nutteloos?
- Verveel je je?
- Voel je je eenzaam?
Beslis vervolgens of het wel echt terecht is dat je je zo voelt. Zou je het iemand anders gunnen zich niet zo te voelen? Ben je streng voor jezelf?
Coaching
Vind je al het bovenstaande erg mooi klinken en zou je het graag willen, maar loop je tegen problemen of vragen aan. Stuur dan gerust een mail naar info@bewustbijjezelf.nl
Dan kunnen we samen kijken naar wat je je tegenhoudt om meer in het Nu te leven.
Alleen maar goeds
Ik geloof dat er alleen maar goeds kan voortkomen uit een wereld waarin meer mensen in het Nu zouden leven. Een wereld waarin dankbaarheid het wint van hebzucht. Een wereld waarin natuur het wint van economie. Een wereld waarin we het bestaan kunnen delen in plaats van er om te vechten. Een wereld waarin de liefde de angst kan omvatten.
Namasté!
Experiment:
Zet een timer voor 1 minuut en sluit vervolgens je ogen. Probeer in deze minuut zoveel mogelijk gedachten te onderscheppen. Kijk simpelweg naar de gedachten die voorbij komen in je geest.
Hoe ging dat?
Lukte het je om te kijken naar je gedachten zonder erdoor meegesleept te worden?
Stelling
Je bent alleen -bewust- in het Nu op het moment dat je de gedachte waarneemt(ervaart), en je bent niet in het Nu wanneer je door een gedachte wordt meegesleept.
Waar ben JIJ dan eigenlijk op het moment dat een gedachte je meeneemt?
Herhaal dit experiment zo nodig een aantal keer en onderzoek wat er nou eigenlijk precies gebeurt. Wees nieuwsgierig. Het is overigens niet verkeerd, stom of slecht wanneer dit lastig is. Het is gewoon hoe het verstand werkt! De eerste keer dat je dit zo onderzoekt kan behoorlijk verwarrend zijn.