Over Liefde en Zelfliefde
“Je kunt pas van de ander houden als je van jezelf houdt” is een bekende uitspraak, waar veel wijsheid in zit. Wat betekent het om van jezelf te houden, om jezelf te omarmen met alles erop en eraan? Wat betekent het om helemaal welkom te zijn bij jezelf?
Liefde en Zelfliefde
Liefde is een kwaliteit van ons, vanuit liefde kunnen we ons hart openen en de verbinding met een ander aangaan. Vanuit liefde kunnen we compassie voelen voor een ander en een ander vergeven. Vanuit liefde kunnen we ruimte maken voor een ander, begrip hebben en een luisterend oor bieden. Vanuit liefde kunnen we de dingen met rust laten, zonder daaraan te hoeven sleutelen.
Zelfliefde werkt daarin niet anders. Zo kunnen we vanuit zelfliefde ruimte maken voor onszelf, voor alles wat we voelen, denken en doen. We kunnen onszelf vergeven voor dat wat geweest is en waar we niet trots op zijn, terwijl we liefde voelen voor wie we zijn. We kunnen simpelweg zijn wie we zijn, zonder dat te willen veranderen(streven naar persoonlijke groei is natuurlijk mooi, maar het MOETEN gaat eraf door zelfliefde). Vanuit zelfliefde kunnen we thuis zijn en rusten bij onszelf.
Andersom betekent dat, dat wanneer we onszelf niet liefhebben, er in meer- of mindere mate onrust aanwezig zal zijn. Anders gezegd; de mate van zelfliefde, óf het ontbreken daarvan, staat gelijk aan de hoeveelheid rust cq onrust die we ervaren.
In theorie is dit een logische en simpele gedachte, maar in de praktijk is dit helemaal niet zo eenvoudig. Veelal gaan we helemaal niet zo vriendelijk om met onszelf en behandelen we onszelf zeker niet zoals we een goede vriend zouden behandelen.
Door psychologische mechanismen, die in eerste instantie meestal onbewust zijn, houden we onszelf binnen strenge lijntjes. Wanneer we buiten de lijntjes komen, ervaren we al snel allerlei vervelende gevoelens als angst, schuld of schaamte. We zijn erg kritisch naar het eigen handelen en de instantie die hiervoor actief is wordt vanuit de psychologie ook wel de Innerlijke Criticus genoemd.
Deze psychologische constructie zorgt ervoor dat we ons netjes gedragen en zolang we binnen de uitgezette lijntjes blijven, kunnen we -relatief- ontspannen door het leven. Het is mooi systeem dat ons voor (sociale)onveiligheid behoedt en het functioneren binnen een groep/familie/maatschappij makkelijker laat verlopen. Ook is het bedoeld om grenzen te stellen aan de omgeving en de eigenwaarde te bewaken. Het is een prachtige psychologische constructie die ons -mede- tot mens maakt.
Nadelen en gevolgen
Er zitten echter ook nadelige kanten aan dit systeem. Zo is het grotendeels in de jeugd tot stand gekomen en heeft het geleerd door te ervaren en wel vooral door “fouten” te ervaren. Het is dus tot stand gekomen in de geest van een -afhankelijk- kind, en dus ook gezien vanuit het -beperkte- perspectief van een kind. Als je als kind bijvoorbeeld bestraft-, uitgelachen-, gepest- of gedomineerd bent, dan zal dat invloed hebben op de vorming van de psychologische constructie. Ook wanneer er geen sprake is van de extremere bovenstaande voorbeelden en je komt “ongeschonden” je jeugd door, dan zullen veel ervaringen toch diepgaande indruk maken in de psychologische ervaringswereld van een kind. Een kind zal snel geneigd zijn eerder aan zichzelf te gaan twijfelen, dan aan de ander, zeker wanneer het een autoriteit betreft. Deze zelftwijfel is uiteindelijk de moeilijkheid die we tegenkomen -op volwassen leeftijd- die in de weg zit op het gebied van zelfliefde.
We komen namelijk in de problemen op het gebied van zelfliefde wanneer we kritiek hebben op ons eigen handelen. Met relaties en gebeurtenissen in de buitenwereld is het nog mogelijk om naar iets of iemand -die je niet bevalt- je rug toe te keren of uit je leven te bannen, maar waar het gaat om eigenschappen of gevoelens -uit de binnenwereld- is dit niet mogelijk. We kunnen nu eenmaal niet de rug naar onszelf toekeren. En toch is dat vaak precies wat we wel doen, we keren de rug naar onze eigenschappen en emoties waarvan we niet willen dat die er zijn(onze schaduwkant). En dat geeft problemen. Sterker nog, het is de veelal de oorzaak van onze psychische problemen. Daar verdwijnt namelijk de zelfliefde uit beeld en laten we delen van onszelf in de kou staan.
Zolang er delen van jezelf in de kou staan, ben je niet compleet(heel), er is dan sprake van een leegte of gat in de psyche(of ziel). Het gevolg hiervan is vaak dat er geprobeerd wordt dit gat te vullen door middel van personen en middelen die buiten jezelf liggen. Je hebt dan iets of iemand anders nodig om jezelf compleet te voelen. Dit veroorzaakt wat vanuit de boeddhistische leer het “grijpen” wordt genoemd. Je grijpt naar iets buiten jezelf, en dat iets is dan van groot belang om jezelf compleet te voelen. Datgene of diegene loslaten gaat met veel pijn en moeite gepaard en wordt het liefst helemaal voorkomen, desnoods met allerlei zelfopoffering en grensoverschrijding van dien.
En dit is waar de eerste zin van dit artikel aan bod komt. “Je kunt pas van de ander houden als je van jezelf houdt”. Want zolang je nog een gat probeert te vullen door een relatie aan te gaan met een ander, is er geen sprake van liefde, maar van behoeftigheid. Als beide partners binnen een relatie de ander op die manier nodig hebben, dan spreek je eigenlijk ook niet van een liefdesrelatie, maar eerder van een symbiose, waarin beide partners gebruik(misbruik?) van elkaar maken tot een functionerend geheel. In plaats dat dan binnen de relatie de liefde vrij kan stromen, zal de relatie een stugge constructie worden waarin allerlei regels van belang zijn om de vrede, veiligheid en stabiliteit te bewaren.
Heling
Innerlijke heling kan beginnen wanneer we onszelf uitnodigen in ons hart.
Om op een vrije manier jezelf te kunnen zijn en om jezelf op een vrije manier in relatie te brengen met de wereld, is het van belang om alle facetten van jezelf te ontmoeten vanuit zelfliefde. Zowel de mooiste verlangens, als de donkerste gedachten dienen met liefde ontmoet te worden. Zodra de schaduwzijde met liefde ontmoet wordt kan deze helen en zullen de onderliggende -verborgen en vergeten- kwaliteiten tot bloei kunnen komen en zo de innerlijke leegte opvullen. Wat voorheen een gat of leegte in de psyche was, wordt een vruchtbare grond voor prachtige kwaliteiten die de persoonlijkheid verrijken.
Vanuit zelfliefde hebben we de ander en de wereld niet nodig voor de bevestiging van onze eigenwaarde, we hoeven onszelf niet te bewijzen en zullen met liefde en kracht in de wereld kunnen staan. We zullen verbindingen vanuit liefde kunnen aangaan in plaats van uit behoeftigheid. Tevens zullen we de ander pas werkelijk kunnen ontvangen en kunnen zien voor wie die werkelijk is, wanneer een relatie wordt aangegaan vanuit zelfliefde. We zullen thuis zijn, bij onszelf, en bij de ander.
Namasté ("het licht in mij groet het licht in jou")
Spreekt het onderwerp van deze blog je aan en wil je graag meer weten? Of wil je uitzoeken hoe jij persoonlijk op het gebied van zelfliefde kan groeien, stuur dan een mail naar info@bewustbijjezelf.nl
Kijk ook naar de 3-delige training "In je Kracht vanuit Zelfliefde" die rondom het thema Liefde en Zelfliefde is opgezet.
- Wil je meer lezen over het onderwerp "De Innerlijke Criticus"? Lees dan deze blog over Zelftwijfel en de Innerlijke Criticus.
- Wil je meer lezen over de Boeddhistische leer en de kijk op "grijpen"? Lees dan deze blog over het wiel van Samsara.
