Het belang van het onderzoek naar het Vader- en Moedergat binnen een persoonlijk ontwikkelproces

De ouder-kind relatie

Deze tekst gaat over het belang van het onderzoeken van de ouder-kind relatie in een persoonlijk ontwikkelproces. Ongeacht de vraagstelling voor een persoonlijk ontwikkeltraject, het onderzoeken van de ouder-kind relatie is nagenoeg altijd een belangrijke stap. 

Veelal zijn er vanuit de ouder-kindrelatie bepaalde dynamieken en gemissen die ervoor kunnen zorgen dat een opgroeiend individu niet volledig wordt ondersteund in de ontwikkeling die past bij de authenticiteit van het individu(kind). Het onderzoeken van deze dynamieken en gemissen is een zeer kansrijk proces, omdat zo de persoonlijkheid beter begrepen kan worden en wellicht nog belangrijker, omdat zo het individu de dynamiek kan gaan veranderen en eventuele gemissen kan gaan aankijken en kan veranderen. De gemissen die ontstaan zijn vanuit een ouder-kind relatie kunnen namelijk als het ware worden "opgevuld" op volwassen leeftijd. Je wordt hierdoor een completer mens, die makkelijker vanuit zijn- of haar authenticiteit kan leven. 

De achterliggende gedachte is dat je als authentiek individu bent geïncarneerd met bepaalde (ziels)kwaliteiten(talenten). En des te meer je de potentie van deze kwaliteiten tot uiting kan brengen in je leven, des te meer leef je je leven zoals je bedoeld bent. Vanuit de Zijnsoriëntatie is de gedachte dat iedereen een geschenk is voor de wereld en des te meer je leeft vanuit authenticiteit, des te groter is jouw geschenk aan die wereld. Je zou dat ook een roeping kunnen noemen, waar vanuit je handelt en jezelf neerzet in de buitenwereld.  

De moeilijkheid

Wat vaak een moeilijkheid is, is om de dynamieken en gemissen vanuit de ouder-kind relatie aan te kijken en te onderzoeken, zonder dat als beschuldiging naar de ouder(s) te zien. Veelal komen in dit onderzoek naar de ouder-kindrelatie schuldgevoelens naar voren vanwege het zogenaamde “kwaadpraten” over de ouders. Dit is een normaal en liefdevol gevoel richting de ouders, maar dat zou niet in de weg moeten staan van het objectief onderzoeken van deze relatie(s). 

Het uitgangspunt is altijd dat de ouder(s) hebben gedaan wat zij konden binnen hun mogelijkheden. Ook al hebben de ouders een fantastische taak verricht in de opvoeding en gezorgd voor een optimaal liefdevolle en veilige omgeving om in op te groeien, dan nog kan het zijn dat het kind -als authentiek mens- niet volledig is gezien in de authentieke kwaliteiten. Of dat er niet voldaan is aan de -authentieke- emotionele behoeften. Dit gebeurt simpelweg door het niet “herkennen” van de kwaliteit of behoefte bij het kind, omdat de ouder(s) zelf niet in contact staat met deze kwaliteit of behoefte. Een ouder kan in de opvoeding alleen dat overbrengen wat deze bij zichzelf herkent, op basis van de eigen kwaliteiten en de eigen “emotionele rugzak”. Het kan dus zijn dat er in deze relatie bij het kind een “gemis” ontstaat aan de spiegeling en voeding van bepaalde kwaliteiten of behoeften.

Persoonlijke kwaliteiten hebben het nodig om gespiegeld en gevoed(uitgedaagd) te worden om als het ware tot ontwaking te komen en tot bloei te kunnen komen in het leven. Een gemis kan, naast het gemis aan ontwikkeling van kwaliteiten, ook bestaan vanwege een emotionele behoefte die niet gespiegeld en gevoed is.

Dit gemis zegt dus alles over de authenticiteit en behoeften van het individu(het kind), en niets -of minder- over de tekortkoming van de ouder(s).

Wanneer je deze gemissen en dynamieken in jezelf onderzoekt, is er dus geen enkele reden om je hierover schuldig te voelen.

Het Moeder- en Vadergat

Wanneer je een authentieke kwaliteit tot uiting brengt in het leven, dan zal dit een vervullend en bevredigend gevoel geven. De kwaliteit vraag er als het ware om om geleefd te worden, het is iets wat je graag doet en wat een uitermate prettig gevoel van voldoening geeft en je natuurlijk af gaat. Sterker nog, het is onderdeel van je natuurlijk staat, dat wat je ten diepste bent. Je bent in dit opzicht dan als het ware vervuld en heel. Je kunt vrijelijk jezelf zijn wat deze eigenschap betreft. 

Aan de keerzijde, wanneer bepaalde kwaliteiten of emotionele behoeften niet tot uiting zijn gekomen, dan geeft dat het gevoel van een gemis, leegte of gat. Wanneer dit gat direct wordt veroorzaakt door een gemis in relatie met de moeder, dan spreek ik van het Moedergat. Wanneer dit gat ontstaat in relatie tot de vader, dan spreek ik over het Vadergat.

Je zult als persoon altijd willen streven naar het tot leven- en tot expressie brengen van jouw (ziels)kwaliteiten. Dat is een soort natuurwet. Net zoals dat een kastanje in zijn leven van kastanje tot kastanjeboom, zichzelf als kastanjeboom tot expressie zal brengen en niet tot eikenboom. Hij volgt hierbij zijn eigen natuur en brengt dit tot bloei.

Wanneer een bepaalde kwaliteit of emotionele behoefte niet tot uiting komt, dan zal daar een gat, gemis en/of leegte zijn. In een poging de leegte van dit gemis op te vullen, ontstaat er als het ware een zoektocht naar iets, meestal in eerste instantie naar iets buiten jezelf. Maar vaak gaat deze zoektocht juist om delen van jezelf, die graag gezien en begrepen willen worden. Het is het gemis naar dit gezien worden, dat veelal leidt(en lijdt) tot de spirituele zoektocht(de zoektocht naar jezelf of God), waarin idealiter steeds meer delen van het zelf(de ziel) tot uiting kunnen komen in de wereld.

Het is de zoektocht naar Heelheid. Het spirituele pad, dat wij allen in meer- of mindere mate te belopen hebben.

Eenvoudig voorbeeld

Wanneer jij een extravert en artistiek persoon bent, met als kwaliteiten en behoeften; verbinding en creativiteit, maar wanneer je ouder(s) zelf introvert zijn en niet artistiek zijn aangelegd, dan is de kans aanwezig dat zowel de extraverte behoeften, als behoefte tot artistieke expressie niet zijn gevoed en gespiegeld door de ouder(s). Hierdoor kan het zijn dat deze kwaliteiten onvoldoende of niet tot volledige potentie zijn ontwikkeld gedurende de levensloop. De kans is in dat geval groot dat, totdat jij jouw extraverte behoeften en artistieke expressie tot uiting gaat brengen, je blijft zoeken naar iets om dat gemis op te vullen. Zolang deze kwaliteiten niet tot expressie gebracht worden, is de kans groot dat er "negatieve" psychologische gevoelens als onvrede, eenzaamheid en onrust aanwezig zijn.

Deze negatieve gevoelens weerhouden je dan om tot diepe ontspanning te komen en in rust en vrede te kunnen leven.

De diepte van het gat

Samengevat. Er is sprake van een -voelbaar- gemis of leegte wanneer een kwaliteit niet tot expressie wordt gebracht in het leven. Vanuit deze leegte ontstaat een gevoel van onvrede of onrust, welke aanzet tot een zoektocht naar iets om die leegte op te vullen. Afhankelijk van de diepte van het gat, zal de noodzaak van deze zoektocht in meer- of mindere mate aanwezig zijn. Het gat ontstaat door het gebrek aan voeding voor- en uitdaging van een authentieke kwaliteit, in eerste instantie door de opvoeder(s).

Het woord “gat” of “leegte” wijst letterlijk al in de richting van een “onvoldoende aanwezigheid” of “volledige afwezigheid”. Deze aan- of afwezigheid heeft een directe relatie tot de -emotionele- aanwezigheid en betrokkenheid van de opvoeder(s).

Daarmee is de emotionele afstand tussen ouder en kind dus bepalend voor de diepte van het gat. De problematieken die kunnen ontstaan -afhankelijk van de diepte van het gat- varieren over een breeds scala, van geringe onrust tot een volledige identiteitscrisis.

De praktijk

Om het gat in jezelf te onderzoeken zal er aandacht besteed moeten worden aan het gevoel van gemis en de hierbij behorende -achterliggende- verlangens. Dit proces kost tijd en vergt beoefening en contemplatie. Het is zeker geen eenvoudige klus om dit onderzoek zonder ervaring of begeleiding aan te gaan. Wel zal dit steeds beter lukken naarmate je zelfbegeleiding effectiever wordt. Deze zelfbegeleiding zal tijdens de coachsessies aan de orde komen.

Er wordt vaak een splitsing gemaakt tussen mannelijke kwaliteiten en vrouwelijke kwaliteiten die we bezitten als persoon. Het is te kort door de bocht om te stellen dat de mannelijke kwaliteiten door de vader dienen te worden verzorgd en de vrouwelijke kwaliteiten door de moeder dienen te worden verzorgd. Dat is ook zeker niet de waarheid wat mij betreft, anders zou het er bijvoorbeeld niet best uitzien voor kinderen die zijn opgevoed door een enkele ouder of twee ouders van hetzelfde geslacht.

Maar het maken deze splitsing tussen mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten kan wel nuttig zijn om dingen inzichtelijk en begrijpelijk te maken voor het zelfonderzoek. De splitsing in de onderstaande kwaliteiten zijn dus een richtlijn, geen waarheid.

In het vadergat horen bijvoorbeelde ontbrekende kwaliteiten als; 

• Helderheid

• Vrijheid

• Richting 

• Daadkracht 

• Moed/Durf/Lef 

• Eigenwaarde 

• Zelfvertrouwen 

• Zelfrespect

• (Zelf)Reflectie 

In het moedergat gaat het bijvoorbeeld om kwaliteiten als: 

• Empathie

• Welkom zijn

• Geduld 

• Dankbaarheid

• Onschuld

• Onvoorwaardelijkheid

• Oordeelvrijheid

• Geborgenheid 

• Vertrouwen 

• Een gevoel van thuis zijn. 

Oefening

Om alvast een kijkje te nemen in het gat kun je jezelf de volgende vragen stellen:

1. Hoe zou de ideale- of perfecte relatie met mijn vader of moeder eruit zien? Hoe zou dat voelen? 

Of wanneer de betreffende ouder niet meer in leven is; 

Hoe zou de ideale- of perfecte relatie met mijn vader of moeder eruit hebben gezien? Hoe zou dat gevoeld hebben?

2. Wie zou ik nu zijn als deze perfecte relatie had bestaan? Zou mijn leven er hetzelfde- of anders uitzien?

3. Wanneer de conclusie is dat er een verschil bestaat tussen wie je bent en wie je had kunnen zijn, dan is de volgende vraag: Welke stappen heb ik nu te zetten om wel te gaan leven vanuit de persoon die voortgekomen zou zijn uit de perfecte ouder-kind relatie? (Er van uitgaande dat dat een verlangen is)

Mocht je vragen hebben over iets betreffende dit onderwerp of deze thematieken in jezelf willen onderzoeken, stuur dan een mail naar info@bewustbijjezelf.nl.

Liefdevolle groet,

Frank Schutt